Znaczenie wsparcia psychologicznego w procesie leczenia niepłodności

Niepłodność jest problemem naszych czasów. Na całym świecie borykają się z nim miliony par, które bezskutecznie ubiegają się o potomstwo. Osoby oczekujące na dziecko potrzebują wsparcia psychologicznego w cierpieniu będącym konsekwencją niepłodności. Ta trudna sytuacja wystawia związek na próbę oraz często niszczy samoocenę i zaburza relacje z otoczeniem. Jak im pomóc w nieustającym stresie, który osiąga czasem drastyczne formy?

Leczenie niepłodności jest emocjonalnym procesem dla każdej osoby uczestniczącej w terapii. Dlatego niezwykle ważne jest wsparcie psychologiczne w niepłodności dla partnerów starających się o dziecko, którego celem jest zredukowanie napięcia i stresu. Cierpienia towarzyszące niepłodności są źródłem drażliwości, zaburzeń koncentracji czy trudności w relacjach rodzinnych lub zawodowych.

Psychologiczne aspekty niepłodności

Lęk, strach, smutek, depresja, samotność czy bezsilność są uczuciami dość powszechnymi wśród pacjentów leczących się z powodu niepłodności. Napięte i pełne stresu relacje pomiędzy partnerami są często obecne w całym procesie leczenia. Problemy emocjonalne mogą wpływać na wyniki terapii. U wielu par starających się o potomstwo stwierdza się brak zainteresowania codziennym życiem, poczucie smutku, napięcie w relacjach z otoczeniem, trudności z zasypianiem, spaniem i budzeniem się, zwiększone korzystanie z używek: papierosów, alkoholu, leków czy nawet myśli o śmierci bądź samobójstwie.

Badania oraz obserwacje specjalistów dowodzą, iż niepłodność wzmaga psychologiczną frustrację oraz poczucie pustki. Osoby uczestniczące w procesie leczenia mają długo utrzymujące się poczucie izolacji, pesymizmu, winy, beznadziei, wściekłości czy agresji. Wyrazem nieustannego napięcia są trudności z myśleniem o czymkolwiek innym jak niepłodność. Niejednokrotnie dochodzi do tego zmiana apetytu i wagi.

Uczucia i reakcje na niepłodność mogą obejmować gniew, smutek, wstyd lub żal. Pary mogą czuć się odizolowane i napiętnowane, a przebywanie w towarzystwie innych par z dziećmi może być dla nich bardzo trudne. Dlatego warto wtedy rozważyć możliwość skorzystania z profesjonalnego wsparcia udzielanego przez psychologa czy psychoterapeutę.

Emocje a leczenie niepłodności

Lęk i depresja mogą przyczyniać się do niepłodności, a cierpienie z powodu niepłodności i leczenia często prowadzi do lęku i depresji. Wraz z wydłużającym się czasem terapii niepłodności zwiększa się także ryzyko pogorszenia funkcjonowania psychospołecznego pary. Jeszcze wyższego poziomu lęku i depresji doświadczają mężczyźni i kobiety podczas zapłodnienia in vitro lub innych metod leczenia niepłodności.

Z badań wynika jednak, że kobiety zgłaszają większy stres psychologiczny niż mężczyźni. Kobiety chętniej niż mężczyźni korzystają ze wsparcia psychoterapeuty oraz z form terapii grupowej. Nawet 40 proc. kobiet doświadczających niepłodności ma diagnozę psychiatryczną. Są to najczęściej depresja lub lęk. Mężczyźni coraz częściej podejmują się psychoterapii indywidualnej oraz psychoedukacji. Z badań wynika, że prawie 30 proc. niepłodnych kobiet, które podejmują się systematycznej psychoterapii, zachodzi w ciążę.

Rola terapii indywidualnej i grupowej

W zmniejszeniu stresu związanego z niepłodnością i leczeniem mogą pomóc psychoterapia lub poradnictwo w zakresie niepłodności. Profesjonalna pomoc oferowana w gabinecie psychologa czy psychoterapeuty może mieć formę rozmowy oraz konsultacji psychologicznej, psychoedukacji, terapii indywidualnej, terapii pary, terapii grupowej oraz grup wsparcia lub warsztatów, których celem jest podniesienie kompetencji pacjenta w zakresie radzenia sobie z trudnymi emocjami oraz stresem.

Nie należy wstydzić się wsparcia u specjalisty, takiego jak psycholog czy terapeuta. Mogą oni pomóc zrozumieć emocje, jakie towarzyszą podczas całego procesu leczenia, a także w jaki sposób sobie z nimi radzić oraz jak w zdrowy sposób je wyrażać.

Doświadczony psycholog czy psychoterapeuta może pomóc parze w zaakceptowaniu sytuacji trwałej niepłodności, przeżyciu utraty nadziei na posiadanie biologicznego potomstwa oraz żałoby po nienarodzonym dziecku, podjęciu decyzji o adopcji lub dalszych formach leczenia, a także pozostaniu małżeństwem bezdzietnym i sformułowaniu nowych planów na przyszłość. Żałoba po nienarodzonym dziecku może być przeżywana kilkukrotnie, gdyż każdy kolejny zabieg i podejmowanie nowych form leczenia wzbudza w parze nadzieję.

Znaczenie komunikacji w związku

Psychologiczna pomoc dla par cierpiących z powodu niepłodności polega m.in. na akcentowaniu skutecznej komunikacji w związku. Są przypadki, gdzie jedno z małżonków pragnie dziecka bardziej niż partner. W jego oczach wyrażenie wątpliwości związanych z leczeniem może być interpretowane jako wyraz nieakceptacji terapii niepłodności, a nawet niechęć do posiadania dziecka. Problemy takie powinny być omawiane podczas spotkań z psychologiem.

Kluczem do emocjonalnego radzenia sobie z niepłodnością są podtrzymywanie nadziei, wsparcie i troska partnerów o siebie. Kobieta i mężczyzna mogą czuć się wyczerpani i zmęczeni. Bywa, że brakuje im pomysłów, jak inaczej sobie radzić, co jeszcze zrobić, aby sobie pomóc. Oboje powinni mieć wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół, ale nawet bliscy mają prawo być zmęczeni i bezradni.

Techniki radzenia sobie ze stresem

W gabinetach psychologicznych prowadzona jest terapia par, której celem jest opanowanie technik radzenia sobie ze stresem. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiedni odpoczynek mogą znacząco wpłynąć na poprawę samopoczucia, a tym samym na zmniejszenie poziomu stresu. W redukcji stresu oraz napięcia pomagają medytacja, głębokie oddychanie czy joga. Regularne praktykowanie tych technik może przynieść ulgę i spokój umysłu.